پرداخت سطح بتن

ساب زدن و پرداخت بتن با گونی

ساب زدن بتن معمولاً بلافاصله پس از برداشتن قالب‌ها انجام می‌شود. در صورتی که این امکان وجود نداشته باشد، پس از قالب‌برداری، سطح بتن با یک گونی خیس پوشانده می‌شود تا از خشک شدن آن جلوگیری شود.

قالب‌ها معمولاً ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از جاگذاری بتن برداشته می‌شوند. پس از برداشتن قالب، تمام مک‌ها و فرورفتگی‌های ریز با ملاتی به نسبت ۱ سیمان و ۱.۵ ماسه گذشته از الک شماره ۱۶، که آب آن فقط در حدی است که مخلوط خشک و در عین حال چسبنده باشد، پر می‌شوند.

پس از سخت شدن ملات، سطح بتن با فشار زیاد آب تمیز شده و سپس با وسایل مختلفی مانند گونی، ماله لاستیکی یا چوبی و یا سمباده صیقل داده می‌شود. این کار باعث پر شدن تمام سوراخ‌های ریز ملات و ایجاد سطحی صاف و نرم می‌شود.

ماسه‌پاشی

ماسه‌پاشی برای شکل دادن و تمیز کردن سطح بتن کاربرد دارد. بر اثر ماسه‌پاشی، سطح بتن زبر می‌شود:

• ماسه‌پاشی سبک: تنها ماسه‌های سطحی بتن را برمی‌دارد و برای تمیز کردن سطح از زنگ‌زدگی، تجمع ملات یا سایر چسبندگی‌ها مناسب است.
• ماسه‌پاشی سنگین: می‌تواند تا ضخامت حدود ۲ سانتی‌متر از سطح بتن را برداشت.

پرداخت بتن در سطوح آزاد

پرداخت صحیح سطوح آزاد بتن برای دستیابی به خصوصیات مطلوب ضروری است. برای این منظور باید توجه داشت:

• بتن به نحوی ریخته شود که جدایش اجزا رخ ندهد.
• مخلوط بتن کاملاً یکنواخت باشد.

مراحل پرداخت تابع نوع دال بوده و در جدول مربوطه مشخص شده است:

جنس ابزار

• ابزار چوبی: سیمان و ماسه ریز و درشت را حرکت می‌دهد.
• ابزار فولادی آلیاژی منیزیمی: سیمان و ماسه ریز را حرکت می‌دهد.

توجه: برای بتن‌های چسبنده مانند بتن حاوی فوق روان‌کننده و پوزولان، از ابزار چوبی استفاده نشود زیرا سطح بتن کنده می‌شود. فقط ابزار فولادی بدون آلیاژ برای پرداخت نهایی مناسب است.

تصمیم‌گیری درباره مراحل پرداخت و زمان توقف عملیات

هرگاه در هنگام پرداخت، آب‌اندازی بتن مشاهده شود، عملیات باید متوقف شده و اجازه داده شود آب ناشی از آب‌اندازی تبخیر شود.

روش‌های از بین بردن آب بتن

• استفاده از چتایی: در شرایطی که تبخیر آب سطحی طولانی شود، چتایی می‌تواند آب را جذب کند.
• استفاده از دستگاه مکش: کلاهک دستگاه باید مجهز به فیلتر باشد تا فقط آب عبور کند و ذرات سیمان عبور نکنند.

عملیات نادرست

• ادامه پرداخت در هنگام آب‌اندازی باعث ایجاد لایه نازک سست روی سطح بتن می‌شود که با گذر زمان کنده شده و سنگدانه‌ها جدا می‌شوند و منجر به تخریب بتن می‌گردد.
• پخش کردن سیمان روی سطح بتن برای جذب آب، مجاز نیست.

تصمیم‌گیری در خصوص مراحل پرداخت سطح بتن

دو نکته مهم در این مرحله:

1. دفعات تکرار پرداخت نهایی:
   افزایش دفعات پرداخت نهایی باعث افزایش مقاومت سایشی بتن می‌شود، اما مقاومت سطح در برابر لغزش کاهش می‌یابد. بنابراین تعداد دفعات پرداخت نهایی باید بر اساس مقاومت سایشی مورد نیاز تعیین شود.
2. افزایش مقاومت سایشی و مقاومت در برابر لغزش:
   اگر هر دو مقاومت سایشی و لغزش مورد نیاز باشد، پس از تکرار پرداخت نهایی می‌توان با ابزار جاروزنی، در حالی که بتن هنوز سخت نشده است، مقاومت در برابر لغزش را افزایش داد.

انتخاب مراحل پرداخت بر اساس نوع دال

• دال پارکینگ: پرداخت نهایی باید چندین بار تکرار شود و سپس از ابزار جاروزنی استفاده شود.
• هدف تراز کردن یا ماله‌کشی: اگر هدف صرفاً تراز کردن سطح با ماله دسته بلند و کوتاه باشد، عملیات تا همین مرحله کافی است و نیازی به پرداخت نهایی مکرر نیست.