سیویل سان
تولید کننده تجهیزات قالب بندی بتن

روش های ساخت وساز

فهرست محتوا

روش های ساخت و ساز انواع مختلفی دارد که به هفت دسته عمده تقسیم می شود و عبارتند از:

  1. ساختمان سازی باروش های ابتدایی
  2. ساختمان سازی با روش های سنتی و یا متداول
  3. ساختمان سازی پیشرفته
  4. ساختمان سازی صنعتی
  5. سیستم پیش ساخته های سنگین
  6. سیستم پیش ساخته های نیمه سنگین
  7. سیستم های ساختمانی پیش ساخته سبک

در زیر درمورد هر کدوم از روش ها توضیح داده شده است.

ساختمان سازی با روش های ابتدایی

این نوع ساختمان سازی از ابتدای تاریخ ساختمان سازی بشر آغاز و هنوز در روستاهای کشور و

حاشیه شهر ها به گونه ای ادامه دارد.در این روش قسمت های باربر از خشت و گل، چوب و گل، گل و سنگ،

گل و گچ و سنگ، ویا خشت و آجر ساخته می شوند و پوشش آنها از طاق خشتی، تیر چوبی والیاف گیاهی می باشد.

نیروی انسانی به کار گرفته در این نوع ساختمان ها بعضا غیر ماهر و نیمه ماهر بوده و از مصالح سنتی در دسترسی محلی استفاده می شود.

ساختمان سازی با این روش در مقابل حوادث طبیعی(زلزله، سیل و…) حداقل مقاومت را دارد فقط به عنوان بک سرپناه موقت می توان از آن استفاده کرد.

ساختمان سازی با روش های سنتی و یا متداول

در حال حاضر از این روش ساختمان سازی در اکثر مناطق غیر شهر، بعضی مناطق شهری ، اطراف شهر های بزرگ

و برخی از ساختمان های خاص (مسجد، مدرسه در روستاها و …)  استفاده می شود.ماهرترین استادکاران بنای

و نازک کاری و نجاران سنتی در بین این گونه سازندگان یافت می شوند.

در این روش ساختمانی با استفاده از وسایل ابتدایی توسط افراد متخصص و نیمه ماهر و غیر ماهر انجام می شود.

ساختمان های با دیوار آجری باربر در این تقسیم بندی منظور می گردند.

برخی از حرفه های دست اندر کار با این روش ساختمان سازی عبارتند از: کارگر ساده، بنا، گچ کار، نقاش،

آهنگر، لوله کش، سیم کش، عایق کار، کاشی کار، …..

سرعت اجرای کار ساختمان با این روش ساختمان سازی در ایران به طور متوسط ۱۴ تا ۱۸ ساعت برای هر

متر مربع زیر بنا می باشد.حداکثر طبقه مجاز برای این روش ۴ طبقه و ارتفاع مجاز ۱۲ متر می باشد.

به دلیل تحمل بار قائم ساختمان توسط دیوار های باربر بر ضخامت دیوارهای طبقه زیرین افزوده می شود که

یکی از عوامل بازدارنده در افزایش بیشتر طبقات و یا ارتفاع می باشد.با ایجاد تمهیداتی نظیر شنارژهای افقی و قائم بتنی، از صدمات زلزله کاسته می شود.

ساختمان سازی پیشرفته

در حال حاضر اکثر ساخت و ساز ها در مناطق شهری از این روش استفاده می کنند و با معتبر شدن کارگران و

متخصصان در رشته مربوطه و ابداع وسایل و تجهیزات جدید و به کار گیری فن آوری جدید، این گونه ساختمان های

مسکونی و یا عمومی در مدت زمان کمتر و صرفه و ایمنی بیشتر ساخته می شوند.

این روش که ساختمان سازی پیشرفته و یا بهبود یافته نیز نامیده می شود عبارت است از:اجرای کار توسط افراد

ماهر و متخصصان ذکر شده در روش قبلی که از ماشین آلات و تجهیزات ساختمانی مکانیکی به منظور اضافه نمودن سرعت و حجم کار استفاده می کنند.

برخی از لوازم و تجهیزات مورد استفاده در این روش عبارتنداز: انواع جرثقیل های ثابت و متحرک، بالابر های برقی،

داربست های فلزی، دستگاه های تهیه کننده بتن(ثابت و متحرک) و دستگاهای سیمان پاش، و رنگ پاش، ماشین های جوش و ……

ساختمان های با اسکلت فلزی و یا اسکلت بتنی در این نوع تقسیم بندی منظور می شوند.سرعت اجرای کار

در این ۲۰ تا ۴۸ ساعت برای هر متر مربع زیر بنا متوسط می باشد. یعنی سرعت اجرای عملیات ساختمانی

را می توان با استفاده از تجهیزات مکانیکی و برقی تا حدود زیادی افزایش داد. به دلیل سرعت اسکلت فلزی و بتنی

، تعداد طبقات و ارتفاع کل ساختمان را بیش از ۵۰ طبقه و ۱۵۰ متر می باشد.

سرمایه گذاری اولیه برای به کار بستن این روش، در رابطه با حجم عملیات ساختمانی و خرید یا اجاره

تجهیزات قابل توجه می باشد.توقف کار به دلیل مسائل کارگری و یا مشکلات مالی از نکات منفی می باشد و باعث زیانبار شدن پروژه می شود.

ساختمان سازی صنعتی

در این روش ساختمان سازی از قطعات آماده شده از قبیل بلوک ها، تیرچه ها، پانل های پیش ساخته، تیرها

،ستون های فلزی و بتنی، شبکه های فلزی، قطعات گچی و بتنی و …. استفاده می شود. و اکثر عملیات

در این روش با استفاده از تجهیزات و لوازم کارگاهی به طور مکانیکی انجام می شود.

سرعت اجرای کار در این روش بین ۹ تا ۱۴ ساعت برای هر متر مربع می باشد.با برنامه ریزی

مناسب وبه کار گیری فن آوری های مناسب ، این روش می تواند با پیش سازیهای سنگین

نیز رقابت کند.در حالیکه  تعداد کارگران ماهر و نیمه ماهر آن در مقایسه بیشتر بوده ولی

سرمایه گذاری اولیه در این روش کمتر از روش های پیش ساخته می باشد.انواع کفراژهای

یکپارچه فلزی از قبیل کفراژهای صفحه ای،تونلی،لغزنده و کفراژهای مدوله و کفراژهای ساخته شده

از مواد سبک  و همچنین کفراژهای پلاستیکی و باز شو ولغزنده ها نیز در این روش جهت بتن ریزی

سریع ساختمان ها در چهار فصل مورد استفاده قرار می گیرند.در صورتی که بیش از ۵۰ درصد

عملیات ساختمانی در کارخانه شناخته شود به سیستم ساختمانی صنعتی اطلاق می گردند.

تعداد تخصص ها و افراد کارگر در این روش ساخت وساز از نظر کمیت کمتر از روش های قبل می باشدولی از نظر

کیفیت باید افراد متخصص در سطح بالای مهارت و دقت فنی استفاده شود.

سیستم های پیش ساخته سنگین

استفاده از این روش ساخت وساز برای ساختمان های بیش از یک طبقه مفهوم دارد و در آن کلیات قطعات ساختمان

از قبیل دیوارها، نماها،سقف ها و پلکانها و …. در کارخانه بتنی، پیش ساخته می شود

وتوسط کامیون به کل کارگاه ها حمل و نصب می شوند.به دلیل سنگینی وزن قطعات،فاصله

حمل تا ۶۰ کیلومتر از محل کارخانه، صرفه اقتصادی داردکه می باست توجیه اقتصادیآن را مد

نظر قرار داد.حمل قطعاتی که دارای وزنی تا ۱۲ تن می باشند توسط تریلی و برپایی

آن ها توسط جرثقیل های سنگین ثابت و یامتحرک انجام می شود.

هزینه احداث کارخانه یا از جهتی سرمایه گذاری اولیه در سیستم پیش ساخته سنگین بالا بوده

و مستلزم برای مکانیو اقتصادی دقیقی می باشد.تجربه ثابت کرده که برای احداث

کارخانجات پیش ساخته سنگین، حداقل یک یا دو پروژهمسکونی با حدود ۱۰۰۰ واحد

و یا هر پروژه دیگر با متراژ زیر بنای حدود ۱۰۰۰۰۰ متر مربع در شعاع عملکردی ۶۰ کیلومتر نیاز می باشد.

سیستم پیش ساخته های نیمه سنگین

در این روش ساخت و ساز با توجه به اسکلت فلزی و یا بتنی باربر که می تواند به صورت پیش

ساخته و در کارخانهانجام شود محدودیتی از نظر ارتفاع طبقات وجود نخواهد داشت

.منظور شدن ابعاد ستون های بتن آرمه در طبقاتپایین از عوامل تعیین کننده

ارتفاع این گونه اسکلت ها می باشد و در ساختمان های بالاتر از ۵۰ طبقه قابل ملاحظه می باشد.

در اتصال قطعات پیش ساخته نما باید دقت کافی صورت پذیرد زیرا در زلزله اکثر قطعات پیش ساخته از نما جدا می شوند

و مشکلات زیادی به بار می آورند.

در این سیستم ساخت وساز وزن قطعات حداکثر ۵ تن می باشد.وزن قطعات نما وابعاد آن به صورتی

در نظر گرفته می شود که بالابردن و نصب آنها با جرثقیل های سبک امکان پذیر باشد.

سیستم های ساختمانی پیش ساخته سبک

این گروه پیش سازها بیشتر در مورد ساختمان های ۱ طبقه و یا جهت نماسازی های ساختمان های بلند مرتبه

با اسکلت فلزی و یا بتنی و همچنین جهت ساخت مدارس و خانه های بهداشت روستایی،

استراحت گاههای خارج از شهر و یا خانه های متحرک به کار می روند.

اسکلت باربر ساختمان و سقف و دیوارهای خارجی و داخلی از یک ماده و یا ترکیبی از مواد و فلزات سبک نظیر

آلومینیوم، چوب، فایبرگلاس، ورق های فلزی فرم داده شده، فیبر، فرآورده های پتروشیمی،

بتن متخلخل، بتن سبک و…. ساخته می شوند.این روش از نظر وزنی به صورت قطعه

و یاترکیب یکپارچه کمتر از ۲ تن در نظر گرفته می شوند.به طوری کهحمل و نقل آن ه

ا با بالابرهای برقی و یا مکانیکی و جرثقیل های بسیار کوچک امکان پذیر می باشد.

در صورتی که در اجرای ساختمان با این روش و با به کار گیری جزئیات اجرایی مناسب دقت شود.

بعد از نصب در یک مکان و پایان عملکرد کاربری آن، می توان ساختمان را با حداقل ضایعات کرده و

قطعات آن را به صورت مجزا برای محل دیگری برای نصب و استفاده مجدد حمل کرد.

صنایع پیش ساخته سبک به روش پانل هایساندویچی که از آخرین پدیده های صنعت

ساختمانی به شمار می رود،از جمله دست آورد هایی است که همزمانبا افزایش نیا

ز به مسکن، سرعت فوق العاده در اجرای برنامه های ساخت و ساز به وجود آورده است.

ساندویچ پانل به تناسب نیاز در اندازه های مختلف تولید شده و کاربردهای گوناگونی

در دیوارهای باربر جداکننده،کف یا سقف و دیوار خارجی دارند.در هنگام احداث بنا، ابتدا کف سازی

شده و شالوده با میلگرد انتظار آماده می شود سپس پانل های ساندویچی در امتدادشالوده در داخل

آرماتورهای انتظار قرار گرفته و به یکدیگر بسته می شوند.پانل های سقف نیز کاملا تراز شده

و با مفتول های تقویت روی دیوارها نصب می شوند.پس از نصب تاسیسات و برش کلیه

بازشوها شامل درها و پنجره ها، بتن پاشی سطوح داخل و خارج انجام و در نهایت

عملیات تکمیلی روی سطوح انجام می شود.(البته ساندویچ پانل هایی که با دو ورقه گالوانیزه ساده و یا رنگی

پوشش داده شده باشند دیگر هیچ نیازی به انجام نمای خاجی و داخلی ندارن و خد استحکام و زیبایی لازم را دارند)

با بررسی های مقدماتی که از سال ۱۳۷۲ آغاز گردید، صنعت پیش ساخته سبک در ایران و جهان مورد مطالعه قرار گرفت

و متعاقب آن ایده استفاده از صنعت پیش ساخته سبک شکل گرفت که مزایای عمده آن سبکی وزن ساختمان، سرعت، مقاومت و کیفیت بود.

در ساختار کلی صنعت پیش ساخته سبک، سه رکن اصلی وجود دارد:

  1. کارخانه
  2. مهندسی و اجرا
  3. تحقیقات

کارخانه

مهمترین رکن این صنعت تولید قطعات پیش ساخته می باشدبه نحوی که وابستگی به کشور های خارجی نداشته باشیم

و هم اکنون ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز کارخانه اعم ماشین های تمام اتوماتیک تولید مش، تولید پانل و بلوک های

پلی استایرن با استعداد موجود ساخته شده و قابل بهره برداری می باشند.

مهندسی و اجرا

اجرای طرح های ساختمانی به نوبه خود ار اصول فنی و اجرایی، طراحی و استانداردهای خاصی تبعیت می کند

روش اجرا، تجهیزات، مدیریت برنامه های آماده سازی و تجهیز کارگاه با توجه به تفاوت آن با روش های سنتی

موجود تجربه شده است و نا الان پروژه های انبوه سازی متعددی در نقاط مختلف کشور اجرا گردیده است.

تحقیقات

فعالیت های این بخش در زمینه های تدوین دانش فنی و استانداردسازی، توسعه، بهینه سازی و طراحی است

و تولید پانل های ساندویچی و اجرای ساختمان های پیش ساخته سبک بر اساس اصول طراحی ساختمان

و عملکرد سازه ها انجام می شود و لزوما تدوین آئین نامه ها و ضوابط سازه ای و استاندارد سازی آن از ارکان مهم این صنعت به شمار می آیند.

مزایای استفاده از سیستم پیش ساخته سبک نسبت به روش های سنتی

  1. کاهش وزن عمومی ساختمان
  2. کاهش قیمت تمام شده
  3. کاهش زمان احداث
  4. افزایش سرعت در تجهیز کارگاه
  5. بهره برداری بهینه از فضا
  6. تقلیل حجم پی ها
  7. اقتصادی بودن حمل و نقل
  8. دوام در مقابل آتش سوزی
  9. انعطاف پذیر بودن معماری ساختمان
  10. کاهش مصرف مصالح و جلوگیری از دو ریز مصالح و منابع مالی
  11. عایق بودن در مقابل حرارت و برودت
  12. مقاومت بهتر در مقابل زلزله (اتصالات فیکس و نیز پیوستگی سازه)
  13. کنترل کیفیت متمرکز در کارخانه (به دور از مشکلات اجرایی، منطقه ای، اقلیمی)
  14. مقاومت و نفوذناپذیری ساختمان در مقابل حشرات، قارچ ها،عوامل طبیعی و……
  15. امکان باز کردن اجزای مختلف ساختمان و حمل و نقل و نصب آن در محل مورد نیاز دیگر و استفاده مجدد

نتیجه

بررسی های انجام شده در زمینه های تقاضای بازار،توان فنی وحرفه اقتصادی که از آن است که صنعت پیش

ساخته سبک در تمامی ابعاد قابل توجیه می باشد و طراحی و اجرای موفق آن می تواند پاسخگوی نیازهای جامعه باشد.

نیاز روز افزون به مسکن، مدرسه و …. بدون شک روش های سریع، آسان و ارزان مسکن را اقتضا می کند.

ابداع روش های این چنین در تولید انبوه مسکن به استعدادهای فنی و مهندسی کارا نیاز دارد

و به کار گیری این استعداد ها می بایست با ملاحضات اقتصادی توام باشد.

به این محتوا رای دهید
تیم تولید محتوا سیویل سان

درباره تیم تولید محتوا

ما در تیم تولید محتوای سیویل سان در تلاش هستیم تا بهترین مقالات آموزشی در زمینه ابزار و مصالح ساختمان را تهیه کنیم، با ما همراه باشید.

جدیدترین مقالات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *