واتراستاپ چیست؟ بررسی جامع انواع + مزایا و کاربردها
- نگین گودرزی
- بدون نظر
واتر استاپ یک نوار مقاوم و کاربردی در سازههای بتنی است که برای جلوگیری از نشتی آب و سایر مایعات از طریق درزها و مفاصل بتنی استفاده میشود. عملکرد واتر استاپ به این صورت است که با ایجاد یک مانع در محل درز، از نفوذ آب به قسمتهای دیگر سازه جلوگیری میکند. این نوارها در محل مورد نظر نصب میشوند و با بتن ترکیب شده و در سازه ثابت میشوند.
واتراستاپ چیست؟
واتراستاپ (WaterStop) یا نوار آببند، یک قطعه لاستیکی است که برای آببند کردن مفاصل سازههای بتنی به کار میرود. در واقع، مفاصل و محلهایی که دو بتن کنار هم قرار میگیرند، بیشترین ضعف را در برابر نفوذ آب دارند. واتراستاپها با طولانی کردن مسیر جریان آب، از نفوذ آن به داخل درزها و شکافهای بتن جلوگیری کرده و مسیر آب را هدایت میکنند تا از نفوذ آن به نقاط آسیبپذیر بتن جلوگیری شود. نوار آببندکننده با جلوگیری از نفوذ آب به داخل بتن مسلح و سازه، موجب افزایش دوام و طول عمر سازه شده و از تخریب و پوسیدگی آن جلوگیری میکند. واتراستاپها معمولاً از مواد لاستیکی و پلیمری مانند PVC و لاستیکهای طبیعی و مصنوعی ساخته میشوند.
انواع واتراستاپ
واتراستاپها بر اساس معیارهای مختلفی از جمله جنس، محل قرارگیری و کاربرد به انواع مختلفی تقسیم میشوند. در این قسمت، به بررسی هرکدام از این انواع میپردازیم.
واتراستاپ بر اساس جنس به انواع زیر تقسیم میشوند:
- PVC
- هیدروفیلی
- بنتونیتی
در این قسمت، به بررسی هرکدام از این انواع خواهیم پرداخت.
واتراستاپ پی وی سی (PVC)
نوار آببند PVC یا پلیوینیل کلراید یکی از پرکاربردترین انواع واتراستاپها است. این نوار آببند مقاوم، یک نوار لاستیکی انعطافپذیر با الاستیسیته بالا میباشد. همچنین، این واتراستاپها دارای مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی و دوام زیادی هستند. این نوارها معمولاً در رنگهای زرد و آبی تولید میشوند، اما در رنگهای دیگری مانند سبز و قرمز و مشکی نیز موجود باشند. رایجترین طول رولهای واتراستاپ پیویسی ۲۵متر است، اما بسته به تولیدکننده، ممکن است در طولهای دیگری مانند ۲۰ یا ۳۰ متر نیز تولید شود.
مزایا و کاربردها
این واتراستاپ در برابر آبهای با فشار کم یا زیاد عملکرد خوبی دارد و برای انواع درزهای اجرایی و انبساطی قابل استفاده است. نوار آببند PVC در انواع سدها و مخازن آب، استخرها و تصفیهخانهها، تونلها و مترو، فونداسیونها و پارکینگهای زیرزمینی و سایر سازههای بتنی در معرض فشار آب کاربرد دارد. همچنین از مزایای این نوار آببند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- انعطافپذیری بالا
- مقاومت کششی بالا
- مقاومت در برابر محیطهای قلیایی
- مقاومت در برابر مواد شیمیایی
- دوام و طول عمر زیاد
- تنوع در سایز و طراحی
- نصب آسان
واتراستاپ هیدروفیلی
این واتراستاپ از مواد هیدروفیلی (مواد متورمشونده) مانند پلیمرهای هیدروفیلی (از جمله پلییورتانهای مخصوص) یا لاستیکهای اصلاحشده با مواد جاذب آب تولید میشود. هیدروفیل به معنای «آبدوست» است و به موادی گفته میشود که آب را جذب میکنند و با جذب آب، متورم و حجیم میشوند. این نوار آببندکننده که بر پایه لاستیک می باشد، در تماس با آب دچار تورم کنترلشده میشود تا درزها و شکافهای موجود در بتن را مسدود کرده و از نفوذ آب به داخل بتن جلوگیری کند. این نوع واتراستاپ بهویژه در درزهای اجرایی، نقاط قطع بتنریزی و ترکهای ریز سازههای بتنی کاربرد دارد.
کاربرد و مزایا
این واتراستاپها برای درزهای اجرایی در تونلها و مترو، فونداسیون و دیوارهای زیرزمینی، استخرها و تصفیهخانهها، سیستمهای آب و فاضلاب و سازههای بتنی در معرض نشت آب کاربرد دارند. از مزایای واتراستاپ هیدروفیلی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خاصیت تورمی در برابر آب
- انعطافپذیری بالا
- خاصیت ارتجاعی و شکلپذیری بالا
- مقاومت شیمیایی خوب
- نصب آسان
واتراستاپ بنتونیتی
واتراستاپ بنتونیتی از بنتونیت سدیم فعال (نوعی خاک رس اصلاحشده با خاصیت متورمشونده) و ماتریس بنتیل رابر تولید میشود. این نوارهای آببند دارای خاصیت ارتجاعی بسیار خوبی هستند. در هنگام نصب و پیش از بتنریزی، به هیچوجه نباید در معرض رطوبت قرار گیرد و نباید هیچگونه انبساطی داشته باشد. واتراستاپ بنتونیتی یک ماده آبدوست است که در تماس با آب، دچار تورم شده و از عبور آب یا مایعات جلوگیری میکند. این نوار آببند برای درزهای اجرایی و محلهایی که ضخامت بتن کم است استفاده میشود. واتراستاپ بنتونیتی بسته به نوعش میتواند تا ۴۰۰ درصد متورم شود. از تفاوتهای این نوع واتراستاپ با واتراستاپ هیدروفیلی، کشش و انعطافپذیری کمتر در واتراستاپ بنتونیتی میباشد.
کاربردها و مزایا
این واتراستاپها برای آببندی درزهای اجرایی با ضخامت کم، درزهای احتمالی و سطوح ناهموار، آببندی دور لولههایی که از میان اعضای سازهای عبور کرده و به دلیل تفاوت متریال دچار مشکل آببندی و عایق هستند، فونداسیون و دیوارهای زیرزمینی، تونلها و سازههای زیرزمینی، مخازن آب و تصفیهخانهها کاربرد دارند. از مزایای واتراستاپ بنتونیتی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خاصیت ارتجاعی بسیار بالا
- انعطافپذیری بالا
- افزایش حجم بسیار خوب در مواجهه با آب
- سرعت بالای اجرا و سهولت نصب
- قابلیت اجرا روی سطوح ناهموار
- عمر و دوام بالا
واتراستاپ فلزی
واتراستاپ فلزی نوعی نوار آببند فلزی است که در مقایسه با سایر نوارهای آببند، قدمت طولانیتری دارد و برای آببندی درزهای بتنی استفاده میشود. بیشترین کاربرد آن زمانی است که نیاز به مقاومت مکانیکی و مقاومت بالا در برابر فشار آب داریم. همچنین، این نوع آببند فلزی در برابر مواد نفتی و مواد شیمیایی عملکرد بهتری دارد. با این حال، امروزه استفاده از این واتراستاپها محدود شده است، زیرا گرانقیمت هستند و نصب و شکلدهی آنها دشوار است.
واتر استاپ با توجه به محل قرارگیری در عضو بتنی به سه دسته کلی تقسیم میشوند:
- واتراستاپ کفی یا کفخواب
- واتراستاپ میانی یا داخلی
- واتراستاپ روکار یا خارجی
واتراستاپ کفی یا کفخواب
این واتراستاپ در کف اعضای سازهای (مانند کف فونداسیون یا محل اتصال کف به دیوار بتنی) قرار میگیرد. واتراستاپ کفی معمولاً هنگامی که ضخامت بتن کم است یا به دلیل آرایش متراکم آرماتورها نصب نوار آببند میانی سخت است، در کف عضو به کار برده میشود. این واتراستاپ از نشت و نفوذ آب از کف عضو سازهای جلوگیری میکند و جنس آن میتواند PVC، هیدروفیلی یا بنتونیتی باشد. نوار آببند کفخواب از جنس پیویسی معمولاً دارای یک رویه تخت است که روی سطح قرار میگیرد و رویه دیگر آن عاجدار و دارای برجستگی است که بتنریزی کاملاً روی قسمت آجدار انجام میشود. نوار آببند کفی در کف استخرها، تونلها، مخازن آب، سازههای دریایی و اسکلهها، دیوارهای حائل متصل به فونداسیون، پارکینگهای زیرزمینی و کف سازههای ضدآب کاربرد دارد. این نوار آببند میتواند تخت یا حفرهدار باشد.
واتراستاپ میانی یا داخلی
این قطعه کاملاً داخل بتن و در میان عضو سازهای قرار میگیرد. جنس این نوار آببندکننده میتواند PVC، هیدوفیلی یا بنتونیتی باشد. نوار آببند میانی از جنس پیویسی معمولاً در دو رویه دارای برجستگی و عاج است که باعث میشود بهخوبی با بتن اتصال یابد و داخل بتن قفل شود، همچنین این واتراستاپ میتواند تخت یا حفرهدار باشد. نوار آببند میانی برای جلوگیری از نشت آب در دیوارهای مخازن آب و همچنین درزهای انبساطی و اجرایی تونلها و سازههای زیرزمینی، سدها و کانالهای آبیاری، پارکینگهای طبقاتی و سازههای ضدآب، دیوارهای حائل و فونداسیونهای عمیق و… کاربرد دارد. یکی از انواع کاربردی نوار آببند داخلی، واتراستاپ دمبلی (از جنس PVC) است که در این قسمت با آن آشنا میشویم.
واتر استاپ دمبلی
در برخی از اعضای سازهای بتنی، به دلایل گوناگون از جمله حجم بالای بتنریزی و فشار هیدرواستاتیکی زیاد، ممکن است لبههای واتر استاپ در حین بتنریزی دچار پارگی و جدایی شوند. واتراستاپ دمبلی با طراحی خاص خود، دارای لبههای تقویتشدهای است که آن را برای مقاطع تحت فشار هیدرواستاتیکی بالا مناسب میسازد. این نوع واتر استاپ در دو طرف دارای برجستگیهای دایرهایشکل است که مقطع آن را شبیه به دمبل کرده است. این طراحی علاوه بر افزایش مقاومت مکانیکی، به بهبود چسبندگی بتن با نوار آببند نیز کمک میکند.
واتر استاپ روکار
واتر استاپ روکار، که به آن درزگیر نواری نیز گفته میشود، برای درزهای اجرایی و انبساطی روی سطح خارجی اعضای سازهای مورد استفاده قرار میگیرد. این نوار آببند بهویژه در محلهایی به کار میرود که امکان استفاده از واتر استاپ میانی وجود ندارد یا واتر استاپ میانی خاصیت آببندی خود را از دست داده است.
کاربردهای واتر استاپ روکار
- دیوارهای بیرونی سازههای بتنی
- دیوارهای خارجی تونلها و پارکینگهای طبقاتی
- سازههای آبی که تعویض واتر استاپ داخلی در آنها دشوار است
واتر استاپ گوشه
واتر استاپ گوشه که معمولا از جنس پلی وینیل کلراید است، برای آببندی درز بتن در محل تقاطع سطوح طراحی شده است. این نوع واتر استاپ معمولاً بهصورت L یا V شکل تولید میشود و در اتصال دو سطح عمود بر هم (مانند اتصال دو دیوار یا دیوار و کف) به کار میرود. استفاده از این نوع واتر استاپ در ایران چندان رایج نیست.
انواع درزهای بتن و دلیل استفاده از واتر استاپ
درزها در سازههای بتنی به دلایل مختلفی از جمله جلوگیری از ترکخوردگی، کنترل حجم بتنریزی و کاهش تنشهای حرارتی ایجاد میشوند. برخی از این درزها ممکن است باعث نفوذ آب به داخل سازه شوند، بنابراین استفاده از واتر استاپ برای آببندی آنها ضروری است. دو نوع مهم از درزهای بتنی که نیاز به واتر استاپ دارند عبارتاند از:
- درزهای اجرایی: این درزها به دلیل توقف در فرآیند بتنریزی (مثلاً در پروژههای بزرگ که بتنریزی یکباره ممکن نیست) ایجاد میشوند. برای جلوگیری از نفوذ آب به این درزها، باید اتصال بین دو بخش بتن بهگونهای باشد که پیوستگی و یکپارچگی مناسب ایجاد شود. واتر استاپ در این نوع درزها، مسیر حرکت آب را طولانی کرده و از نشت آب جلوگیری میکند.
- درزهای انبساطی: این درزها برای جذب تنشهای ناشی از انبساط و انقباض بتن در اثر تغییرات دمایی طراحی میشوند. در برخی از محلها وجود درزها برای حرکت کنترلشده بتن ضروری است. در این موارد از واتر استاپ مخصوص درزهای انبساطی استفاده میشود تا هم آببندی درز حفظ شود و هم امکان جابهجایی بتن بدون آسیب فراهم گردد.
واتر استاپهای PVC بر اساس کاربرد در درزهای بتن به دو دسته تقسیم میشوند. این دسته بندی صرفا برای واتراستاپ های PVC می باشد که بسته به کاربردشان در درزهای اجرایی یا درزهای انبساطی به دو نوع اصلی حفرهدار یا تخت تقسیم میشوند. انواع دیگر نوار آببند پیویسی (مانند واتراستاپهای کفی یا میانی) ممکن است حفرهدار یا تخت باشند.
واتراستاپ حفرهدار یا حبابدار
این نوع واتراستاپ که ار جنس PVC است، دارای یک حفره یا حباب در وسط نوار است. این نوار آببند حبابدار بهویژه برای درزهای انبساطی مناسب است و حفره موجود در آن برای جذب حرکات انبساطی و انقباضی بتن طراحی شده است. در واقع، حفره این واتراستاپ در محل درز قرار میگیرد تا فشارها و تنشهای ناشی از انبساط و انقباض بتن را تحمل کند. این حبابها به واتراستاپ این امکان را میدهند که در برابر انبساط و انقباض، بهصورت انعطافپذیر حجم خود را تغییر دهند و پاسخگوی حرکت بتن باشند. بنابراین، آببندی سازه بهخوبی انجام میشود.
واتراستاپ تخت
این نوع واتراستاپ PVC، بهصورت یک لایه بدون حفره تولید میشود و برای درزهای اجرایی مناسب است. تمامی واتراستاپها دارای آجهایی هستند که پیوستگی و چسبندگی به بتن را بهبود میبخشند. نوار آببند تخت در میان بتن قرار میگیرد و از نفوذ آب در درزهای اجرایی جلوگیری میکند. نصب و اجرای این نوع واتراستاپ نسبت به نوع حفرهدار آن آسانتر است.
مزایا واتراستاپ
- آببندی مؤثر و کامل سازه
- مقاومت بالا در برابر فشار آب
- خاصیت کشسانی عالی
- انعطافپذیری مناسب
- افزایش دوام و طول عمر سازه
- کارایی مشابه طول عمر بتن
- مقاومت در برابر محیطهای اسیدی و بازی
- مقاومت شیمیایی بالا
- کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری
- تنوع در اندازهها، انواع و جنسها
- اتصال آسان
- سهولت در نصب و اجرا
کاربردها
واتر استاپها برای آببندی درزهای اجرایی و انبساطی بتن در انواع سازههای بتنی کاربرد دارند. از جمله این کاربردها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- در قسمتهای مختلف اعضای سازهای مانند فونداسیون، دیوارهای بتنی، دالها، ستونها و تیرهای بتنی
- مخازن و استخرهای ذخیره آب (مخازن آب آشامیدنی، استخرهای شنا، تصفیهخانههای آب، مخازن نگهداری فاضلاب و مواد شیمیایی)
- سدها و سازههای هیدرولیکی (سدهای بتنی، کانالهای آب و سرریزهای کنترل آب)
- تونلها و متروها (تونلهای حملونقل شهری و بینشهری، متروها و زیرگذرهای شهری، تونلهای انتقال آب)
- فونداسیونها و سازههای زیرزمینی (فونداسیونهای برجها و ساختمانهای بلندمرتبه، پارکینگهای زیرزمینی، دیوارهای حائل و دیافراگمی)
- تصفیهخانهها و واحدهای صنعتی (تصفیهخانههای فاضلاب شهری و صنعتی، مخازن نگهداری اسید و مواد شیمیایی، پالایشگاههای نفت و گاز)
- سازههای دریایی و اسکلهها (اسکلههای بتنی، دیوارهای ساحلی، موجشکنها، سکوی نفتی و دریایی)
- کفسازی و باند فرودگاهی (باند فرودگاه، کفسازیهای صنعتی و جادههای بتنی)
ویژگیهای واتراستاپ استاندارد
یک نوار آببند استاندارد باید ویژگیهای زیر را داشته باشد:
- مقاوم در برابر فشار آب
- بدون حباب یا ترک
- عدم بریدگی
- قابلیت انعطافپذیری بالا برای جذب و مقاومت در برابر حرکات بتن
- عدم زبری در سطح
- مقاوم در برابر مواد شیمیایی و خوردگی
- با دوام و طول عمر بالا
- مقاومت در برابر UV برای واتراستاپهای بیرونی و در معرض آفتاب
- طول و اندازه مناسب
- مقاومت در برابر تنشهای مکانیکی
- دارای ضخامت یکنواخت در راستای طولی
- دارای ابعاد استاندارد
- در مخازنی که چربی یا مواد نفتی در آن موجود باشد، از اویل استاپ (Oil Stop) استفاده میشود که به رنگ مشکی تولید میشود.
این ویژگیها به تضمین عملکرد صحیح و طولانی مدت واتراستاپ در محیطهای مختلف کمک میکنند.
اتصال واتر استاپ
برای اجرای واتر استاپها گاهی نیاز است این نوارهای آببند را به یکدیگر متصل کرده تا به صورت یک عضو یکپارچه عمل کنند. همچنین این نوارهای آببند باید به گونهای به بتن یا آرماتور متصل شوند. در این قسمت به بررسی روشهای اتصال واتر استاپ پرداخته میشود:
اتصال واتر استاپ به یکدیگر
در برخی محلها، مانند گوشهها، تقاطعها یا طولهای بلندتر از طول رول واتراستاپ، نیاز است که نوارهای آببند را به یکدیگر متصل کنیم تا اتصال یکپارچه و بدون درز ایجاد شود. روشهای اتصال واتر استاپها به یکدیگر عبارتند از:
- جوشکاری حرارتی (استفاده از اتوی واتراستاپ): این روش برای نوار آببند از جنس PVC کاربرد دارد.
- چسبهای صنعتی: در واتراستاپهای بنتونیتی و هیدروفیلی که نمیتوان آنها را با استفاده از اتو جوش داد، باید از روی هم گذاشتن دو سر واتراستاپ (اورلپ کردن) و استفاده از چسبهای مخصوص صنعتی استفاده کرد. هنگام استفاده از چسب باید دقت کرد که دو سر واتراستاپ تمیز، خشک و عاری از هرگونه غبار و آلودگی باشد.
- اتصال مکانیکی: این روش برای واتراستاپهای فلزی کاربرد دارد.
اتصال واتر استاپ به بتن: برای اتصال واتراستاپ به بتن و آرماتور از بست و گیرههای پلاستیکی یا فلزی استفاده میشود. برخی از واتراستاپها دارای سوراخهایی هستند که با رد کردن سیم آرماتور از آنها یا استفاده از میخ میتوان آنها را مهار کرد.
اتوی واتر استاپ
اتوی واتراستاپ دستگاهی است که برای اتصال دو سر نوار آببند PVC به یکدیگر استفاده میشود. جوشکاری با استفاده از اتوی واتراستاپ به این صورت انجام میشود که دو سر نوار واتراستاپ ذوب میشوند و سپس به همدیگر چسبانده میشوند. این روش معمولاً در محلهایی که نیاز به اتصال طولی واتراستاپها وجود دارد یا زمانی که دو سر واتراستاپ باید به هم متصل شوند، کاربرد دارد.
روش کار اتوی واتر استاپ
- گرم کردن سطح واتراستاپ: ابتدا دو سر واتراستاپ که قرار است به هم متصل شوند، در دستگاه اتو قرار میگیرند و تا دمای ذوب گرم میشوند.
- فشردن و اتصال دو سر واتراستاپ: بعد از رسیدن به دمای ذوب، دو سر نوار آببند با فشار به هم میچسبند تا اتصال برقرار شود.
- سرد شدن و تثبیت اتصال: پس از فشرده شدن و اتصال، نوارها سرد میشوند و اتصال بهطور کامل تثبیت میشود.
کنترل کیفیت واتر استاپ
آزمایشهای کنترل کیفیت واتراستاپ برای اطمینان از عملکرد مناسب این قطعه و تضمین کارایی آن در شرایط مختلف انجام میشود. برای کنترل کیفیت، تکهای از رول نوار آببند بریده شده و تحت آزمایش قرار میگیرد. برخی از آزمایشهایی که برای ارزیابی کیفیت واتراستاپ انجام میشوند، عبارتند از:
- آزمایش مقاومت کششی
- آزمایش سختی
- آزمایش مقاومت در برابر مواد شیمیایی
- آزمایش جذب آب
- آزمایش مقاومت در برابر دما
- آزمایش مقاومت در برابر فشار آب
تمامی این آزمایشها طبق استانداردهای بینالمللی انجام میشود تا اطمینان حاصل گردد که نوار آببند از نظر کیفیت و عملکرد مطابق با نیازهای مشخص شده باشد.
روش اجرا و مراحل اجرای واتر استاپ
اجرای واتراستاپ باید به دقت و مطابق با اصول فنی انجام شود. نوار آببند باید در موقعیت مناسب نصب و تثبیت گردد. مراحل اجرای واتراستاپ به شرح زیر است:
- ابتدا نوع واتراستاپ مناسب (از نظر جنس و نوع حفرهدار یا تخت) انتخاب میشود.
- واتراستاپ در اندازه مناسب برش داده میشود. در صورتی که نوار آببند نیاز به اتصال به نوارهای دیگر داشته باشد، باید با توجه به جنس واتراستاپ، این اتصال با استفاده از اتو یا چسب مناسب برقرار شود.
- واتراستاپ در محل مورد نظر نصب و تثبیت می شود. این مرحله باید به دقت انجام گیرد. نوار آببند در وسط درز قرار میگیرد؛ نیمی از عرض واتراستاپ داخل بتن اول قرار میگیرد و نیمه دیگر آن در بتن دوم مدفون میشود. برای جلوگیری از جابهجایی نوار آببند، از نگهدارندههای مخصوص، بست یا گیره استفاده میشود. نصب نادرست میتواند موجب چینخوردگی واتراستاپ و کاهش عملکرد آن شود.
- قالب بتن مناسب انتخاب و قالب بندی انجام می شود.
- بتنریزی مرحله اول انجام میشود. در این مرحله باید نیمی از واتراستاپ بهخوبی و بهطور یکنواخت داخل بتن قرار گیرد.
- پس از سخت شدن بتنریزی مرحله اول، بتنریزی مرحله دوم انجام میشود.
- بعد از سخت شدن بتن مرحله دوم و با توجه به زمان قالب برداری، قالب ها باز می شوند.
نکات برای اجرا، نصب و نگهداری واتراستاپ
- اجتناب از سوراخ کردن یا آسیب رساندن به واتر استاپ هنگام نصب
- استفاده از بستهای نگهدارنده برای جلوگیری از جابهجایی
- قرارگیری دقیق واتراستاپ در مرکز درز اجرایی یا انبساطی
- قرار گرفتن نصف عرض واتراستاپ داخل بتن مرحله اول و نیمه دیگر داخل بتن مرحله دوم
- ویبره کردن مناسب بتن برای اطمینان از تماس کامل با واتراستاپ
- جوشکاری یا اتصال صحیح و استاندارد دو سر واتراستاپ برای ایجاد یک اتصال یکپارچه و بدون درز
- قرارگیری واتراستاپ میانی در وسط یا نزدیک به وسط ضخامت بتن ریزی
- قرارگیری واتراستاپ کفی در مرز جدار بیرونی بتن بهصورتی که قسمت آجدار به سمت بتن باشد
- محافظت از واتراستاپ در برابر نور خورشید (نوارهای آببند در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید آسیبپذیر هستند)
- نصب واتراستاپ حفرهدار به گونهای که حباب آن دقیقا در وسط درز بتن قرار گیرد
اطلاعات نوشته
- تیم تولید محتوای سیویل سان
- نویسنده : نگین گودرزی
- تاریخ انتشار :
- تاریخ بروزرسانی : 15 اسفند 1403
- بدون نظر
دسته بندی مطالب
- مطالب آموزشی (۳۷)